بررسی اثر نوسانات نرخ واقعی ارز و انحرافات نرخ واقعی ارز از مسیر تعادلی بر عرضه صادرات محصولات کشاورز

امروزه اهمیت صادرات در رشد و توسعه بر کسی پوشیده نیست و توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی یک ضرورت به شمار می رود. درآمدهای ارزی حاصل از صادرات به عنوان موتور و محرک رشد اقتصادی یاد می شود زیرا درآمدهای ارزی امکان دسترسی به کالاهای وارداتی را فراهم می کند و در نتیجه اجرای برنامه های توسعه اقتصادی را محقق می کند و همچنین فرصتهای شغلی را در کشور افزایش می دهد. در کشور ما بین صادرات غیرنفتی، صادرات بخش کشاورزی از اهمیت بسزائی برخوردار است . اگر چه اخیرا شاهد کاهش سهم محصولات کشاورزی در صادرات غیرنفتی بوده ایم، ولی تقویت این بخش نه تنها کشور را در زمینه بسیاری از کالاهای استراتژیک به خودکفایی نایل خواهد آورد، بلکه دریافتی های ارزی ناشی از صدور این محصولات ، بسیار حایز اهمیت خواهد بود. لذا از این بخش می توان به عنوان یک بخش تجاری یاد کرد. اصولا لازمه و پیش نیاز شکل گیری یک بخش تجاری قوی در بلندمدت ، اتخاذ سیاستهای ارزی و تجاری مناسب می باشد، به طوری که سیاستهای پولی و مالی باید هماهنگ با سیاستهای ارزی و تجاری باشند. ناسازگاری میان سیاستهای پولی و مالی با سیستم ارزی به تنظیم نامناسب نرخ واقعی ارز و نوسانات این نرخ منجر می گردد. بررسی اثر متغیرهای نوسانات نرخ واقعی ارز و انحراف نرخ واقعی ارز نسبت به مسیر تعادلی بلندمدت آن نشان می دهد که این متغیرها اثر منفی بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی دارند، لذا تلاش در جهت تثبیت نرخ واقعی ارز و نزدیک کردن نرخ واقعی ارز به میزان تعادلی آن می تواند به گسترش و تسوعه صادرات محصولات کشاورزی کمک نماید. در مقاله حاضر جهت بررسی متغیرهای کمی موثر بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی از مدل نورالسلام و سابر امانیان (1989) استفاده شده است . برای محاسبه متغیر انحراف نرخ واقعی ارز از مسیر تعادلی بلندمدت آن از مدل کتانی و کاوالووخان (1990) و برای محاسبه شاخص بی ثباتی نرخ واقعی ارز از مدل پری و اشتاینر (1989) استفاده شده است . نتایج بررسی حاضر نشان می دهد که انحراف نرخ واقعی ارز نسبت به مسیر تعادلی بلندمدت آن، نوسانات نرخ واقعی ارز و فشار تقاضای داخلی برای کالاهای قابل صدور بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی اثر منفی دارند و قیمت نسبی محصولات صادراتی کشاورزی و تغییرات ناگهانی در تولیدات کشاورزی و پیشرفتهای فنی بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی اثر مثبت دارند.